Er zijn een aantal mogelijkheden om de voorbereidingstijd vorm te geven. We groeperen ze in drie categorieën. Studenten moeten ter voorbereiding van de les:
- Video/audio: een video bekijken of een audiofragment beluisteren
- Teksten: één of meerdere teksten doornemen
- Opdracht: opdrachten uitvoeren om de inhoud te verwerven
Bruff (2010) stelt dat als je studenten gewoon vraagt om deze voorbereiding te maken, slechts 30% van hen dit effectief zal doen. Een belangrijke vraag is dus: hoe kunnen we studenten motiveren om de voorbereiding te maken? We geven daarom een aantal aandachtspunten mee die hierbij kunnen helpen.
- Klein beginnen
Als je pas start met de geflipte klas toe te passen, dan is het beter om klein te beginnen met een onderwerp dat studenten moeilijk vinden (Willey & Gardner, 2013). Door klein te beginnen geef je de studenten de kans om kennis te maken met het concept van de geflipte klas. Door te kiezen voor een moeilijk onderwerp motiveer je hen om de voorbereiding wel degelijk te maken. Bovendien kan je dit onderwerp verder uitdiepen tijdens de klastijd, waardoor studenten onmiddellijk de meerwaarde van de voorbereiding zien.
- Duidelijke communicatie
Een duidelijke communicatie naar studenten toe, vormt een cruciaal punt. Het doel van de voorbereiding moet voor de studenten duidelijk zijn. Zo moeten ze goed weten wat ze in de praktijk zijn met deze voorbereiding. Op voorhand zeggen hoe de studenten de voorbereiding tijdens de klastijd zullen inzetten/gebruiken, is hierbij een mogelijkheid.
Het is ook belangrijk om de tijdsduur mee te geven: hoelang zullen ze werken aan de voorbereiding? Een regel die je hierbij kan toepassen is: 1u les = max. 1u voorbereidingstijd. Het is belangrijk om als docent deze regel in de gaten te houden en eventueel ook te evalueren bij de studenten.
Ten slotte is uiteraard ook de duidelijkheid van de opdracht belangrijk. Studenten moeten weten wat de opdracht inhoudt en wanneer ze dit moeten uitvoeren. Bovendien is het ook belangrijk dat ze weten waar ze de juiste informatie kunnen vinden. Het is daarom goed om alle nodige informatie op één plaats te bundelen, op papier of digitaal. Zo kan je frustraties en misverstanden vermijden.
- (Inter)actief leren
In verschillende onderzoeken geeft men aan dat je studenten kan motiveren door er ook in de voorbereiding voor te zorgen dat studenten actief leren (Brame, 2013; Bruff, 2010). Niet gewoon iets lezen, beluisteren of bekijken, maar daar ook iets mee doen. In het luikje ‘opdracht’ diepen we deze mogelijkheid verder uit.
Door studenten een opdracht te laten uitvoeren, is het in sommige gevallen ook mogelijk om ‘just-in-time teaching’ toe te passen. Dit wil zeggen dat een docent de voorbereiding van de studenten gebruikt, om in de les in te gaan op de vragen of moeilijkheden die zij nog ervaren met de inhoud. Inhoud die studenten onder de knie hebben, hoeft men tijdens de lestijd niet meer verder te bekijken.
We zullen heel wat mogelijkheden verkennen om dit actief leren te stimuleren. Qua software en websites is er heel wat op de markt om deze actieve voorbereiding concreet te maken. Maar ook hier is het belangrijk om na te gaan op welk niveau in de taxonomie van Bloom je wil inzetten.

- Formatief
Een tip die Willey en Gardner (2013) meegeven is dat de voorbereidingsactiviteiten beter formatief zijn. Zo worden studenten gevrijwaard van de druk van punten te voelen. Zo mogen ze fouten maken. De klastijd kan dan ingezet worden als feedbackmoment waarbij je moeilijkheden/valkuilen gezamenlijk aanpakt.
- Differentiatiemogelijkheden
Aangezien de geflipte klas kan zorgen voor meer differentiatiemogelijkheden voor de docent (zie deel 1), kan dit in de voorbereiding ook reeds voorzien worden (Lage e.a., 2000). Als je immers meerdere manieren voorziet om studenten zich te laten voorbereiden, kan je hen zelf laten kiezen welk soort voorbereiding ze maken. Sommige studenten zullen misschien liever een tekst lezen, terwijl anderen de voorkeur geven aan het op voorhand doornemen van de PowerPointpresentatie van de docent. Dit vraagt natuurlijk wat extra werk van de docent, maar het kan zorgen voor een betere motivatie bij studenten om de voorbereiding te maken.
- Toch geen voorbereiding?
Indien studenten toch onvoorbereid naar de klas komen, dan heb je verschillende opties.- Geen toegang tot de klas: studenten die de voorbereiding niet gemaakt hebben, laat je niet toe in de klas. Het is voor jou dan vooral belangrijk om een duidelijke boodschap mee te geven aan de studenten. In de literatuur komt deze optie niet vaak voor omdat dit niets wijzigt aan de intrinsieke motivatie van de studenten om de volgende keer toch de voorbereiding te maken.
- Voorbereiding tijdens de les uitvoeren: dit is de optie die in de literatuur het meest naar voor komt. Studenten nemen dan niet deel aan de klasactiviteit zoals de andere studenten, maar moeten eerst de voorbereiding nog maken. Een reden waarom men voor deze optie kiest, is dat men opmerkt dat studenten door het zien van de klasactiviteit van de anderen, beseffen dat de voorbereiding wel nuttig kan zijn. Hierdoor zou hun intrinsieke motivatie vergroten om de voorbereiding voor toekomstige lessen wel te maken.
- Deelname aan de klastijd: de studenten volgen de voorziene les en proberen de gemiste inhoud bij te benen. Als je er bij de start van de les voor kiest om de belangrijkste of moeilijkste inhoud nog eens klassikaal te herhalen, dan kan dit een mogelijkheid zijn.
Wanneer je rekening houdt met deze aandachtspunten, kan je vervolgens aan de slag met het uitwerken van de voorbereiding. We bekijken de mogelijkheden van video/audio, teksten en opdrachten. Telkens bespreken we een aantal aandachtspunten en mogelijkheden.